Wordt zeewier het duurzame landbouwproduct van de toekomst? Zeewier slaat CO2 op, zuivert het zeewater en heeft weinig nodig om te groeien. Je kunt er op een duurzame manier allerlei producten van maken, mits je rekening houdt met de natuur.
In zo’n duizend producten in de supermarkt zit nu al zeewier verstopt. Als verdikkingsmiddel in tandpasta of chocolademelk bijvoorbeeld en als smaakmaker in bouillonblokjes. Het worstvelletje van zeewier geeft een vegetarische rookworst de welbekende knak.
Zeewier wordt ook gebruikt als onderdeel van medicijnen en cosmetica, als vezel om textiel mee te maken, voor het produceren van bioplastics en chemicaliën en als veevoer en brandstof.
De Wereldbank onderzocht de potentie van wier en concludeerde dat de productie van 500 miljoen ton zeewier 135 miljoen ton CO2 absorbeert. Over tien jaar kan er in Nederland 10 miljoen ton zeewier geproduceerd worden dat 3,3 miljoen ton CO2 kan absorberen. Dat staat ongeveer gelijk aan de uitstoot van een kolencentrale in een jaar.
De nieuwe zeewierboeren kunnen hun gewassen in de Noordzee tussen windmolenparken telen en boosten daarmee ook nog eens de marine-biodiversiteit.
Is zeewier een wondermiddel?
“Wondermiddelen bestaan niet, maar zeewier komt aardig in de buurt”, zegt Marlies Draisma van Stichting Noordzeeboerderij, de sectororganisatie voor zeewier met zo’n negentig organisaties in de zeewiersector. “Wier groeit van zonlicht en onder andere door een overschot aan meststoffen van de landbouw die uitspoelen in zee”.
Stichting Natuur & Milieu vindt zeewierteelt veelbelovend. Maar om echt duurzaam te telen, moeten de wierboeren volgens de natuur- en milieubeschermingsorganisatie aan een aantal voorwaarden voldoen:
- Zeewier zuivert het vervuilde zeewater. Maar de zeewierteelt mag niet meer voedingsstoffen uit het water halen dan er door mestuitspoeling inkomen.
- Pas de zaai- en oogstmomenten van zeewier aan op het kraamseizoen van kwetsbare zeedieren.
- Gebruik geen mest.
- Grootschalige zeewierteelt kan het ecologische evenwicht verstoren. Het monitoren van het ecosysteem is daarom belangrijk. Raakt het uit balans, dan moet de uitrol van zeewierteelt stoppen.
Ook het Wereld Natuur Fonds juicht onderzoek naar de mogelijkheden voor zeewierteelt toe, maar waarschuwt voor verstoring van het kwetsbare ecosysteem van de Noordzee.
Volgens Tom Grijsen, Noordzee-expert van het Wereld Natuur Fonds, moet de hoeveelheid zeewier passen binnen de draagkracht van het ecosysteem. “Alleen dan is aquacultuur duurzaam”, zegt hij. “De natuur in de Noordzee staat al met 5-0 achter door visserij, windparken, transport en gas- en olieboringen”.
Beter zicht voor jagende vissen
Toch ziet Grijsen voordelen van zeewierteelt voor de zeenatuur: “Het kan extra leven aantrekken door bijvoorbeeld wier en oesterbanken te combineren. En zeewier filtert het water, waardoor het zicht beter wordt voor jagende vissen. Het zou heel mooi zijn als zeewier de ideale oplossing is, maar er is eerst verder onderzoek nodig”.
Duurzaam werken staat bij De Noordzeeboerderij hoog in het vaandel: “Opschalen van zeewierteelt moet in verhouding staan met de omgeving”, zegt Draisma. Volgens hun berekeningen zouden ze 500 vierkante kilometer zeeboerderij kunnen realiseren in 2030, zonder het ecosysteem teveel te verstoren.
Om dat te garanderen, doet Noordzeeboerderij continu onderzoek en worden er pilots gedraaid op hun offshore lab. “Alle aangesloten partijen staan achter een duurzame, natuurinclusieve zeewierteelt”.
Dit artikel werd gepubliceerd op 19 mei 2020 op de nieuwssite NU.nl.
Foto: Stichting Zeewierboerderij
Meer over duurzaamheid en natuurinclusieve landbouw.
